Polnischi Sprach

Polnisch
Verbreitig:	Pole, Wissrussland, Ukraine, Tschechie, Litaue
Sprecher:	ca. 56 Millionen^[1]
Linguistischi Klassifikation:	Indogermanischi Sproche Slawischi Sproche Westslawischi Sproche Lechischi Sproche Polnisch
Offizieller Status
Amtssprooch vo:	Polen Pole EU
Sproochchürzel
ISO 639-1	pl
ISO 639-2	pol
ISO 639-3	pol
SIL	POL

D polnisch Sprach (Polnisch: język polski) ghört zue de lechische Gruppe vo de weschtslawische Sprache, zuenere Untergruppe vo de indogermanische Sprachfamilie. Polnisch isch nöch verwandt mit em Kaschubische, em Tschechische, em Slowakische und em Sorbische, wo vonere Minderheit in Dütschland gschproche wird.

Polnisch isch d'Landesschprach vo Pole. Näbe de 38 Millione Lüt vo Pole chömmed noo öppe 15–18 Millione dezue, wo im Uusland Polnisch chönd. Es git au noo grösseri Sprächerzahle in Russland, Litaue, Wissrussland, de Ukraine und Tschechie und de andere Nachfolgschtaate vo de ehemalige Sowjetunion, aber au in Kanada, Irland, Argentinie und Auschtralie. Bedütendi polnischi Minderheite gits noo i de Vereinigte Schtaate, wo gschätzt wird, dass öppe 6–10 Millione Polnischsprochigi läbed, und au in Dütschland, Brasilie und Frankriich.^[2]

Polnischi Sprach

Gschicht

Die ältischte bikannte polnischi Tegscht sind Glosse und Näme i latinische Tegscht, bsundrigs i de Bulle vo Gnese. Die hät de Pabst Innozenz II. vo 1136 erwähnt, wo öppe 400 einzelni polnischi Ortsnäme und Persone uufglischtet sind. I de Chronik vom Chloster Heinrichau in Breslau isch 1270 de erschti ganzi Satz gschribe worde. Das isch e Uufforderig vomne Maa zu sinere Frau, wo am mahle isch: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj“, was i de Übersetzig heisst: „La mich jetzt mahle, und du ruesch dich uus.“

Alphabet

s polnische Alphabet

Polnisch wird vo Afang a mit em latinische Alphabet gschribe, im Gegesatz zue andere slawische Sprache, und bruucht diakritischi Zeiche für d'genau Widergab vo de polnische Luut.

S polnisch Alphabet beschtaht uus 35 Buechschtabe:

A, Ą, B, C, Ć, D, E, Ę, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, Ń, O, Ó, P, R, S, Ś, T, U, W, Y, Z, Ź, Ż.

Ą, Ę, Ń und Y sind nie am Wortafang, drum sind d Grossbuechschtabe dezue sehr sälte und werdet nur dänn bruucht, wänn s ganzi Wort in Grossbuechschtabe gschribe wird. Q, V und X bruucht me nume für d Främdwörter, wo nonig polonisiert, dass heisst nonig is Polnische uufgnomme worde isch. Syt de 1910er-Jahr ghöred sie zum moderne polnische Alphabet.

Phonologi

Vokal

D Polnisch Sprach hät 8 Monophthöng.

Monophthong vom Polnische
	vorne		i de mitti	hine
	oral	nasal	i de mitti	oral	nasal
gschlosse	i		ɨ	u
mittel	ɛ	ɛ̃		ɔ	ɔ̃
offe			ä

Konsonante und Halbvokal

D Polnisch Sprach hät 27 konsonantischi Phonem und 2 Approximante.

Konsonante vom Polnische
	bilabial	labio- dental	dental	alveolar	post- alveolar	palatal	velar
Plosive	p b		t d				k g
Affrikate			ts dz		tʃ dʒ	tɕ dʑ
Nasale	m		n			ɲ	ŋ
Vibrante				r
Frikative		f v	s z		ʃ ʒ	ɕ ʑ	x
Laterale				l
Halbvokal	w					j

Quälle

↑ Auslandspolen Archivlink (Memento vom 14. Novämber 2007 im Internet Archive)
↑ Auslandspolen Archivlink (Memento vom 14. Novämber 2007 im Internet Archive)

Weblink

Polnischi Sprichwörter im dütschsprochige Wikisource
D Wikipedia uff Polnisch
S Wiktionary uff Polnisch — e freis Wörterbüech
Wikibooks uff Polnisch — Lern- und Lehrmaterialie
Wikinews uff Polnisch — Aktuälli Nochrichte
Wikiquote uff Polnisch — Zitate

Wikisource uff Polnisch — Quälletekscht

Wikibooks: Polnisch — Lern- und Lehrmaterialie

Commons: Polnischi Sproch – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Polnische_Sprache“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Auslandspolen Archivlink (Memento vom 14. Novämber 2007 im Internet Archive)

[2] Auslandspolen Archivlink (Memento vom 14. Novämber 2007 im Internet Archive)

[1]

[2]