Stimmlosi alveolari Affrikate
Stimmlosi alveolari Affrikate | ||
---|---|---|
IPA-Nummere | 103 | |
IPA-Zeiche | t͡s | |
IPA-Bildli | ||
Teuthonista | ||
X-SAMPA | ts | |
Kirshenbaum | ts | |
Di stimmlosi alveolari Affrikat isch e Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. Es isch de Luut, wo im Alemannische meischt mit <z> gschriibe wird, wie in „Zytig“. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet für de Luut isch [ts], oder [t͡s] wemmer eidütig wott kennzeichne, dass es e Affrikate isch.
Artikulation
ändere- Es isch e Affrikate; d Artikulation fängt wie bimene Verschlùssluut demit aa, dass d Lùft im Muul ùffgstaut wird, ùn s Lööse vùm Lùftstrom duuret lang gnue, dass en Frikativ entstoot.
- De Artikulationsort isch alveolar; si wird dur diräkte Kontakt vo de Zùng mit de Alveole produziert.
- D Phonation isch stimmlos; derwyylscht si produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
- Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
- Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.
Verbreitig
ändereSprooch | Wort | IPA-Transkription | Bedütig | Bemerkig | |
---|---|---|---|---|---|
Alemannisch | Joutütsch | zwìi | [tsʋɪi̯](info) | ‚zwei‘ | |
Markgräflerisch | Zydig | [ˈtsid̥ɪg̊](info) | ‚Zytig‘ | ||
Oberelsässisch | Kàtz | [kʰɑts](info) | ‚Chatz‘ | ||
Oberschwäbisch | s Kraiz | [skʁ̞aɪ̯ts](info) | ‚de ùntre Rùgge‘ | ||
Solothurnisch | Schätzeli | [ˈʒ̊ætsəli](info) | ‚Schätzli‘ | ||
Ùnterelsässisch | zwelf | [ts͡ʋɛlf](info) | ‚zwölf‘ | ||
Züritüütsch | Hitzgi | [ˈhits͡g̊i](info) | ‚Glùggser‘ | ||
Rätoromanisch | Surselvisch | canzun | [kənˈtsun](info) | ‚Lied‘ | |
Putèr | zop | [tsɔp](info) | ‚Verstegg‘ | ||
Vallader | hoz | [ɔts](info) | ‚hüt‘ | ||
Frankoprovenzalisch | Greyerzerisch | la hyotse | [la ˈçɔtsə](info) | ‚d Glogge‘ | |
Walliser Patois (Nendaz) | tsou | [tsu](info) | ‚Chabbis‘ | ||
Albanisch | cung | [tsuŋg] | ‚Baumstùmpe‘ | ||
Katalanisch[1] | tots | [tots] | ‚alli‘ | ||
Cherokee | ᏣᎳᎩ/tsa-la-gi | [tsalaɡi] | ‚Cherokee‘ | ||
Chinesisch | Kantonesisch | 妻/cai1 | [tsʰɐi˥˥] | ‚Wyb‘ | |
Mandarin | 早餐/zǎocān | [tsɑʊ˨˩ tsʰan˥˥] | ‚z Nüüni‘ | ||
Kroatisch | cilj | [tsiːʎ] | ‚Zyyl‘ | ||
Tschechisch | co | [tso] | ‚was‘ | ||
Französisch | Québec-Französisch | petit | [pəˈtsi] | ‚chly‘ | Allophon vo /t/ vor /i/ ùn /y/. |
Dütsch | zehn | [tseːn] | ‚10‘ | ||
Neugriechisch | κορίτσι | [ko̞ˈritsi] | ‚Maidli‘ | ||
Hebräisch | צבע | [ˈtseva] | ‚Farb‘ | ||
Ungarisch | cica | [ˈtsitsa] | ‚Chätzli‘ | ||
Italienisch[2] | grazia | [ˈɡrat̪s̪ja] | ‚Gnade‘ | ||
Japanisch | Hiragana: つなみ/tsunami | [tsɯnamʲi] | ‚Tsunami‘ | ||
Kabylisch | iḥeşşeḇ | [iħətstsəβ] | ‚er zäält‘ | ||
Lettisch | cik | [tsik] | ‚wie viili‘ | ||
Maltesisch | zokk | [tsokk] | ‚Baumstamm‘ | ||
Nez Percé | cíickan | [ˈtsiːt͡skan] | ‚Decki‘ | ||
Paschtunisch | څلور | [tsaˈlor] | ‚vier‘ | ||
Polnisch[3] | co | [tsɔ](info) | ‚was?‘ | ||
Rumänisch | preț | [pret̻͡s̪] | ‚Prys‘ | ||
Russisch | царь | [tsarʲ] | ‚Zar‘ | ||
Serbisch | kyrillisch: цвет/latiinisch: cvet | [tsvet] | ‚Blueme‘ | ||
Slowakisch | cudzí | [tsudziː] | ‚främd‘ | ||
Yi | nit-behuucht | ꊪ/zy | [tsɿ˧] | ‚pflanze‘ | |
behuucht | ꋌ/cy | [tsʰɿ˧] | ‚er/si/es‘ |
Fuessnote
ändere- ↑ Recasens & Espinoza (2007:144)
- ↑ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
- ↑ Jassem (2003:103)
Konsonante | Lueg au: IPA, Vokale | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt. |