Stimmlose bilabiale Frikativ

Stimmlose bilabiale Frikativ
IPA-Nummere	126
IPA-Zeiche	ɸ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA	P
Kirshenbaum	P
Hörbiispiil?/i

De stimmlosi bilabiali Frikativ isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im IPA defür isch [ɸ].

Artikulation

• Es isch en Frikativ; es wird e Engi im Muul bildet, wo de Lùftstrom duredrùggt wird.
• De Artikulationsort isch bilabial; d Ùnterlippe bildet mit de Oberlippe e Engi.
• D Phonation isch stimmlos; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Ainu		フチ	[ɸu̜tʃi]	‚Groossmueter‘
Angor		fi	[ɸi]	‚Chörper‘
Bengalisch	öschtlichi Dialäkt	ফল/fol	[ɸɔl]	‚Obscht‘	Allophon vo /f/ in de öschtliche Dialäkt; entspricht /pʰ/ in de weschtliche Dialäkt
Ewe		éƒá	[é ɸá]	‚er het poliert‘
Itelmenisch		чуфчуф	[tʃuɸtʃuɸ]	‚Räge‘
Japanisch		Kanji:腐敗/fuhai	[ɸɯhai]	‚verderbe‘	Allophon vo /h/ vor /ɯ/.
Kaingang		[ɸɨ]		‚Saat‘
Kwama		[kòːɸɛ́]		‚Chorb‘
Mao		[ʔɑ̄ˈɸɑ́ŋ]		‚leer‘
Māori		whakapapa	[ɸakapapa]	‚Genealogi‘
Odoodee		pagai	[ɸɑɡɑi]	‚Kokusnùss‘
Spanisch	ùmgangssproochlig	fuera	[ˈɸwe̞ɾa̠]	‚dusse‘	ùmgangssproochligi Variante vo /f/.
	ùmgangssproochligi zentralspanischi Varietäte	abdicar	[a̠ɸðiˈka̠ɾ]	‚abdanke‘	Allophon vo /b/ am Silbeänd.
	Andalusisch	los vuestros	[lɔʰ ˈɸːwɛʰtːɾɔʰ]	‚euri‘	cha au [βː] sy. Allophon vo /b/ nooch /s/.
Turkmenisch		fabrik	[ɸabrik]	‚Fabrik‘
Tahitianisch		'ōfī	[ʔoːɸiː]	‚Schlang‘	Allophon vo /f/
Türkisch		ufuk	[uˈɸuk]	‚Horizont‘	Allophon vo /f/ vor ùn zum Deil nooch grùndete Vokal bi mange Sprecher.
Turkmenisch		fabrik	[ɸabrik]	‚Fabrik‘

Fuessnote

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx qχ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.