Russland

Russland (russisch Россия Uussproch^ⓘ, Transkription Rossija) bzw. di Russisch Federation (oder sältener Russländischi Federation; russisch Российская Федерация, Uussproch^ⓘ, Transkription Rossijskaja Federazija) isch e federative Staat im nordeschtlige Eurasien un vu dr Flechi här dr grescht vu dr Erde. No dr russische Verfassig sin di bode Näme Russland un Russischi Federation glychwärtig. Russland zellt mit syne 146 Millionen Yywohner uf eppe 17 Millione Quadratkilometer zue dr wältwyt am dinnschte bsidlete Flechestaate. D Hauptstadt vum Land isch Moskau. As ander wichtig Zäntrum giltet Sankt Petersburg, wu zwische 1712 un 1917 Hauptstadt gsi isch un e architektonischi un kulturälli Brugg vu Russland no Weschteuropa bildet.

Российская Федерация Rossijskaja Federazija Russischi Föderation
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}} {{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Amtsspraach	Russisch, 38 Sproche sin regionali Amtssproche
Hauptstadt	Moskau
Staatsoberhaupt	Wladimir Wladimirowitsch Putin
Regierigschef	Michail Wladimirowitsch Mischustin
Flächi	(1.) 17.075.400 km²
Iiwohnerzahl	146,9 Mio. (9.) (Schetzig 2022) mit Krim: 144 Mio.
Bevölkerigsdichti	(179.) 8,3 Iiwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt Total (nominal) Total (KKP) BIP/Yyw. (nominal) BIP/Yyw. (KKP)	2011 1.850 Milliarde USD (9.) 2.383 Milliarde USD (6.) 12.993 USD (53.) 16.736 USD (54.)
Nationalhimne	Hymne vo der Russische Föderation
Nationalfiirtig	12. Juni (Unabhängigkeitstag)
Zitzone	MEZ +2 bis +11
Kfz-Kennzeiche	RUS
Internet-TLD	.ru .su .рф
Vorwahl	+7

S hitig Russland het si us em Großfirschtetum Moskau, eme Dailfirschtetum vum friejere oschtslawische Rych Kiewer Rus, zuen eme Vilvelkerstaat entwicklet, wu iber hundert Ethnie zellt, doderby mache d Russe hite ca. 81 Brozänt vu dr Bevelkerig uus.

Di Russisch Federation isch „Furtsetzerstaat“ vu dr Sowjetunion in internationale Organisatione, Atommacht un ständig Mitglid vum Wältsicherheitsrot. No dr Erholig vu dr poschtkommunistische Transformationskrise in dr 1990er Johr ghert Russland zurzyt no dr Chaufchraftparitet zue dr sechs greschte Volkswirtschafte vu dr Wält un giltet as wichtigi Industrienation, wu au dur ihre Rychtum an natyrlige Ressource hochi internationali Bedytig het.

Geografy

Russland isch mit 17,075 Millione Quadratkilometer s mit Abstand flechegrescht Land vu dr Ärd. S umfasst elf Brozänt vu dr Wältlandflechi, des entspricht uufgehr dr Flechi vu Australien un Europa zämme. Bis uf d Trope git s alli Klimazone.

Vu Weschte no Oschte goht Russland iber e Gsamgtlengi vu 9000 Kilometer, vu 19° eschtliger bis 169° weschtliger Lenig iber zwee Kontinänt. Z Europa lige 25 Brozänt vu dr Landflechi, z Asie 75 Brozänt. Vu Side no Norde isch d Uusdehnig bis zue 4000 Kilometer, vum 41. bis zum 81. Grad nerdliger Braiti.

Uf em Biet vu Russland het s e baar vu dr lengschte Fliss un dr eltscht un diefscht Binnesee vu dr Wält (Baikalsee).

Lag un Gränze

Russland het näbe dr Volksrepublik China mit 14 di grescht Aazahl vu Nochberstaate mit ere gmainsame Gränze. D Gsamtlengi vu dr Landesgränze lyt bi 20.017 Kilometer. Russland gränzt derzue au an fimf Meer, d Kischtelinie umfasst doderby 37.653 km.

S russisch Chärnland gränzt an d Staate Norwege (196 km) un Finnland (1340 km), derno chunnt e churze Kischtestraife zur dr Oschtsee. Derzue dailt si Russland e Gränze mit dr baltische Länder Eschtland (334 km) un Lettland (217 km), derno mit Wyssrussland (959 km) un dr Ukraine (1576 km, ohni Landesgränze vu dr Krim). S Schwarz Meer drännt di europäische Gränze vu Russland vu dr asiatische. Im Kaukasus gränze Georgie (723 km) un Aserbaidschan (284 km) aa. Noch eme Kischtestraife am Kaspische Meer chunnt e langi gmainsami Gränze zue Kasachstan (6846 km). Z Oschtasie gränzt Russland zum erschte Mol an d Volksrepublik China (rund 40 km) un derno an d Mongolei (3485 km). Derno git s zum zwaite Mol e Gränzabschnitt zue China (3605 km). Mit Nordkorea (19 km) het s di letscht Landverbindig zuen eme andere Staat.

Derno cheme d Kischtelinie zum Japanische Meer, em Ochotskische Meer, zum Pazifische Ozean un zue dr Beringsee. Iber di nume 85 km schmal un 30 bis 50 Meter dief Beringstroß isch im usserschte Oschte vu Alaska drännt. Di russisch Groß Diomedes-Insle lyt nume vier km ewäg vu dr US-amerikanische Chlaine Diomedes-Insle. Dr gsamt nerdli Dail vum Land gränzt an dr Arktisch Ozean. Dert lige verschideni Insle, wu zue Russland ghere, am nerdligschte s Franz-Josef-Land.

Näb em Chärnland ghert au no ne Exklave zue Russland, dr nerdlig Dail vum ehmolige Oschtpreuße, di hitig Oblast Kaliningrad. Des Biet gränzt an Litaue (227 km) un Pole (206 km) un isch dodermit vollständig vu EU-Länder umgee.

Russland isch in nyyn Zytzonen yydailt (vu UTC+3 bis UTC+12), doderby giltet syter anne 2011 im ganze Land s ganz Johr d Summerzyt.

Großlandschaften un Relief

Großlandschaften un wichtigschti Fliss z Sibirie

Mittelrussische Landruggen in dr Oschteuropäische Ebeni, bi Saraisk

Landschaftsbild in dr Oblast Belgorod

Russland umfasst e Vilzahl vu unterschidlige Naturryym, wu seli verschidenartigi Nutzigen ufwyse. Geografisch glideret si Russland in dr Hauptsach in die acht Großlandschafte (in Wescht-Oscht-Richtig):

• Di Oschteuropäisch Ebeni nimmt dr grescht Dail vum europäische Russland yy. Si bstoht us wyte Niderige, wu vu schwach gliderete Rugge unterbroche wäre. Nume wenig Hebige sin hecher wie 300 Meter. Z Karelien un uf dr Halbinsle Kola, wu geologisch zum Baltische Schild ghere, isch s Relief im Norde differänzierter. Dert gehn d Chibine uf dr zäntrale Kola-Halbinsle bis uf 1191 Meter uffe. Im Side goht s Oschteuropäisch Diefland in dr unter em Meeresspiegel gläge Kaspische Sank iber. In dr letschte Yyszyt sin e Chette vu Ändmoränen entstande, wu vum Gränzbiet zue Wyssrussland uus no Oschte un nerdli vu Moskau zue dr arktische Kischte weschtli vum Fluss Petschor verlauft. D Region nerdli dervu bstoht us e Huffe See un Sumpf.
• Eschtli vum Uralgebirg setzt sich bis zum Jenissei di wyt gspannt Ebeni im Weschtsibirische Diefland furt. In däm zimli flache Biet het s großi Sumpflandschafte.
• S Nordsibirisch Diefland schließt si nerdli vum Mittelsibirische Bärgland aa, wu no Norde bis zue dr Taimyr-Halbinsle bis sidli vum Arktischen Ozean aastygt.
• Eschtli vum Jenissei lyt bis zue dr Lena s wellig Mittelsibirisch Bärgland mit durschnittlige Hechine zwische 500 un 700 Meter. Im Nordweschte vu däre Region lyt s Putoranagebirg, wu uf e maximali Hechi vu 1701 Meter chunnt. Fliss brege s Gstalt vu dr Landschaft, an e Dail Stelle hän si diefi Canyon yygschnitte.
• Im Side vu Mittel- un Oschtsibirie setze sich wyteri Gebirgszig furt im Oschte zues bis zum Pazifische Ozean (Sidsibirischi Gebirg). Doderzue ghere Altai, Sajangebirg, Jablonowygebirg, Stanowoigebirg un Dschugdschur.
• Di Mitteljakutisch Niderig umfasst vor allem d Unterlaufsdäler vu Lena un Wiljui, aber au s unter Aldandal. D Niderig mit eppe 1 Million km² wird im Weschte vum Mittelsibirische Bärgland begränzt un im Oschte vum Oschtsibirische Bärgland.
• Eschtli vu Lena un Aldan schließt si s Oschtsibirisch Bärgland aa, wu us verzwygte Gebirgschette bstoht. Di hechere Gebirg in däre Region, wie s Werchojansker Gebirg, s Tscherskigebirg un s Kolymagebirg, cheme uf Hechine zwische 2300 un 3200 Meter. Uf dr Halbinsle Kamtschatka git s eppe 160 Vulkan. Di vulkanisch Gebirgschette vu Kamtschatka setzt si im Siden uf d Kurile furt. Dert git s rund 100 Vulkan.
• Sidlich vu dr Oschtsibirische See lyt s wytlaifig Oschtsibirisch Diefland, wu uusschließli nerdli vum Polarkrais lyt. D Landschaft umfasst d Unterlaif vu dr Fliss Jana, Indigirka un Kolyma. Dr weschtli Dail isch s Jana-Indigirka-Diefland, dr eschtli s Kolyma-Diefland. Im Weschte, Siden un Oschte gränzt s Oschtsibirisch Diefland an s Oschtsibirisch Bärgland.

Fliss un See

Dr Katun im Altaigebirg

Mit 120.000 Fliss un fascht zwoo Millione See isch Russland seli wasserrych. Dr Waldgirtel, wu zwai Drittel vu dr Flechi yynimmt, wirkt zämme mit em Niderschlagsiberschuss as risige Wasserspycher, wu ne ganzNetz an Wasserlaif spyst. Dr Nurdrussisch Landrugge as sy Verlengerig geg dr Ural bildet d Wasserschaide zwisch em Wolgabecki un em Wysse Meer bzw. dr Barentssee im Norde. Wäge dä git s kaini Wasserwäg, wu di nerdlige mit dr sidlige Randmeer verbinden.

Im europäische Dail vu Russland isch dr wichtigscht Fluss d Wolga. Si isch dr lengscht Fluss vu Europas un verlauft uusschließli z Russland. Zämme mit ihre beede Näbefliss Kama un Oka duet si ne große Dail vu dr Oschteuropäische Ebeni no 3534 Kilometer zum Kaspischen Meer im Sidoschten entwässere. As Wasserwäg isch d Wolga bsundersch wichtig, wel si Nordeuropa mit Zäntralasie verbindet. E große Bedytig fir di slawische Staate het dr Dnepr (auch Dnjepr gnännt). Dr Strom entstoht weschtli vu Moskau un fließt derno dur Wyssrussland un d Ukraine, wun er in s Schwarz Meer mindet. Iber dr Dnepr-Bug-Kanal isch er mit dr polnische Fliss Bug, Weichsel un Memel verbunde, was dr Dnepr zuen ere wichtige Wasserstroß macht.

Di lengschte Fliss vu Russland lige z Sibirien un i färneschtlige Russland. Dr Ob entspringt im sidsibirische Altai un mindet in s Nordpolarmeer. Dr 3680 Kilometer lang Fluss bildet – zämme mit em Irtysch – s lengscht Flusssischtem vu Asie mit ere Gsamtlengi vu 5642 Kilometer. Dr fimftlengscht Fluss, dr Jenissei, fließt us dr Mongolei no Norde dur Oschtsibirien un mindet au in s Nordpolarmeer. Sy Hauptzuefluss, d Angara, isch dr ainzig Abfluss vum Baikalsee. Dr Jenissei fiert em Nordpolarmeer alljohr iber 620 Kubikkilometer Wasser zue. Dodermit verzaichnet er di hegscht Durflussmängi vu allne russische Fliss. Di rund 4400 Kilometer lang Lena entspringt nume 5 Kilometer vum Baikalsee wyt ewäg. Si fließt zerscht in nordeschtligi Richtig, biegt noch em Yyminde vum Aldan no Norden ab un mindet in eme uusdehnte Delta in d Laptewsee, e Näbemeer vum Nordpolarmeer. Anderi wichtigi Fliss, wu in s Nordpolarmeer minde, sin d Petschora, di Nerdli Dwina, d Kolyma un d Indigirka.

S zwaitgreescht Flusssischtem bstoht us Amur, Schilka un Onon. S het e Gsamtlengi vu eppe 4400 Kilometer un fiert vum Norde vu dr Mongolei in eschtliger Richtig an dr chinesische Gränze lang zue dr Pazifikkischte. Amur un Anadyr sin di greeschte Fliss, wu in dr Pazifisch Ozean fließe. E Huffen anderi Strem sin as Verchehrswäg un as Energyquälle wichtig oder dienen in druckene Regionen fir d Bewesserig. Wichtig isch doderby dr Don, wu im bevelkerigsryche oschteuropäische Diefland lyt un no Siden in s Asowsche Meer entwässeret. Anderi wichtigi Fliss sin d Moskwa, d Selenga, dr Tobol, di Stainig Tunguska, di Unter Tunguska, dr Ural un dr Ussuri.

Z Russland git s, bsundersch im emol verglätscherete nordweschtlige Dail vum Land, e Huffe natyrligi See. S Kaspisch Meer isch mit 386.400 Quadratkilometer dr wältgreescht Binnesee. Dr Seespiegel vum Salzwassersee lyt uugfehr 28 Meter unterhalb vum Meeresnivoo. Wel s Kaspisch Meer kai Abfluss het, cha s Wasser nume dur Verdunschtig verlore goh, doderdur chunnt s bi däm druckene Klima zuen ere Uuskrischtallisazion vu Salz. Dr Baikalsee het as eltschte Sießwassersee ne Diefi vu 1642 Meter, dodermit isch er au s diefscht Sießwasserreservoir uf dr Wält (ca. e Fimftel vu allne Sießwasserreserve). Anderi wichtigi un großi See sin dr Ladogasee (dr greescht Binnesee z Europa), dr Onegasee un dr Taimyrsee. Si sin Dail vu dr Karelische Seeblatte im Nordweschte vu Russland.

Gebirg

Blick uf dr Elbrus, dr hegscht Bärg vu Russland

Rund 40 Brozänt vu dr Flechi vu Russland isch vu Gebirg iberzoge. Doderby bildet dr Ural (hegschte Gipfel: Narodnaja, 1895 m) d Drännlinie zwisch em europäischen un asiatische Dail vum Land. Eschtli vum Ural lyt s Weschtsibirisch Diefland. Sideschtli an des schließt si s Mittelsibirisch Bärgland aa, wu d Gebirg Sajan (Munku Sardyk, 3491 m) un s hegscht Gebirg vu Sibirie, dr Altai (Belucha, 4506 m), im russisch-kasachisch-chinesisch-mongolische Grenzbiet derzue ghere. Eschtli vu dr Lena chunnt s Oschtsibirisch Bärgland, wu verschideni Gebirschette derzue ghere, wie s Werchojansker Gebirg (2389 m z Orlugan) un s Tscherskigebirg (Pobeda, 3003 m). D Halbinsle Kamtschatka isch bregt dur ihri 160 Vulkan, wu bis zue 4750 m hoch sin.

Dr hegscht Bärg z Russland isch dr Elbrus (5642 Meter) im Kaukasus. Derno cheme dr Kasbek im Kaukasus mit 5047 Meter un dr Kljutschewskaja Sopka mit 4750 Meter uf Kamtschatka.

Anderi Gebirg z Russland sin: Baikalgebirg, Chibine, Kolymagebirg, Putoranagebirg, Stanowoigebirg, Stanowoihochland, Tannu-ola-Gebirg.

Naturschutzbiet

Urwälder von Komi

Russland het en uusbregt Naturschutzsischtem mit ere lange Dradition. Zue dr klassische russische Schutzbietskategorie wie dr sträng gschitzte Sapowedniki oder dr Sakasniki si syt dr 1980er Johr d no internazionale Kriterien yygrichtete Nationalpark un anderi international Schutzbietsklasse chuu. Russland het vu dr Flechi här ais vu dr greschte Schutzbietssischtem vu dr Wält.

• Sapowedniki (sträng gschitzt Biet), di wichtigscht national Schutzbietskategory z Russland, wu international zue dr hegschte Schutzbietskategory ghert. In ihne derf s gar kai Nutzig un Beyyflussig dur Mänsche gee. Fir Bsuecher sin d Chärnzone vun eme Sapowednik verbote, fir Wisseschaftler git s gwissi Uusnahme. Zurzyt git s 100 vu däne Totalreservat z Russland, wu insgsamt 27.000 Quadratkilometer umfasse.
• Sakasniki (Wildschutzbiete): Doderby handlet s si um Biet, wu bis zue 6000 km² Flechi umfasse un wu s Bschränkige fir di wirtschaftli Nutzig git. Si dienen as Landschaftsreservat em Schutz un dr Regeneration vu natyrlige Ekosischtem, em Schutz vu sältene Dier- un Bflanzenarte, vu Fossiliefundstellen oder au em Schutz vu hydrologisch bzw. geologisch wichtige Biet. Insgsamt het s rund 3000 Sakasniki z Russland mit ere Gsamtflichi vu eppe 78.000 km².
• Nationalpark: Ersch syt aafangs 1980er Johr git s z Russland au in andere Länder scho lenger bekannte Schutzbietskategory vu dr Nationalpark. Die hän e gringere Schutzstatus wie d Sapowedniki un diene näb em Schutz vu Natur- un Kulturschätz au dr Forschig un Bildig un au em kontrollierte Turismus. zurzyt git s 35 Nationalpark z Russland, wu isngsamt 90.000 km² umfasse.
• Naturpark: Si sin e relativ neii Schutzkategory un diene näb em Naturschutz au dr Erholig.
• Naturerb: Anne 1972 isch d Konvention zum Schutz vum Kultur- un Naturerb vu dr Wält verabschidet wore, Russland isch däre 1988 bydrätte. As Naturerb gälten ainzigartigi physikalischi, biologischi un geologischi Formationen oder Biet, wu fir d Wisseschaft oder wäg ihre Scheni e große Wärt hän, un Läbesryym vu bedrohte Dier- un Pflanzenarte. Bishär sin die Biet vu dr UNESCO as Naturerbe anerkännt wore:
  • 1995 – Urwälder vu Komi
  • 1996 – Baikalsee
  • 1996 – Vulkanregion vu Kamtschatka mit Naturpark
  • 1998 – Altai-Gebirg
  • 1999 – Weschtlige Kaukasus
  • 2001 – Naturschutzbiet Zentral-Sichote-Alin
  • 2003 – Uws-Nuur-Becki
  • 2004 – Naturreservat Wrangelinsle
  • 2010 – Putoranagebirg

Klima- un Vegetationszone

Alli Vegetationszonen uf ai Blick:
 Yysschild un Glätscher
 Cheltiwieschti
 Flächten- un Mieschtundra
 Zwärghurscht- un Mattetundra
 Bärgtundra, alpini Matten un Haide
 Laubholz-Waldtundra un boreali Aue
 Nodleholz-Waldtundra
 Immergriene boreale Nodlewald
 Summergriene boreale Nodlewald
 Gmischti Waldsteppe
 Laub- un Nodlemischwälder
 Gmäßigti Laub- un Auenälder
 Grassteppen un Salzmatte
 Hurscht- un Druckesteppe
 Winterchalti Halbwieschtine
 Winterchalti Wieschtine
 Riedsimpf u. fluetendi Wasserpflanze

Großi Dail vum Land sin vum Kontinentalklima mit haiße Summer un seli chalte Winter bregt. Umso wyter mer in Richtig Oschte chunnt, umso dytliger gspyrt mer d Tämperature zue dr verschidene Johreszyte, des haißt, dr Summer isch extrem haiß un d Tämperaturen in dr Wintermonet yyschalt. Chum en ander Land bietet sonigi Tämperaturunterschid wie Russland. Di sidli Helfti vum Färne Oschte het e Monsunklima. Di durschnittlige Jännertämperature lige mit Uusnahm vu dr Schwarzmeerkischte iberall unter em Gfrierpunkt. Z Oschtsibirie sinke si bis uf −35 bis −60 °C ab, sin wäg dr zamischt arg nidere Luftfychtigkait aber lychter zum Uushalte. D Summertämperature sin seli unterschidli. D Durschnittstämperaturen im hoche Norde lige bi +1 bis +2 °C, in dr Halbsteppen un Steppebiet vum Side dergege bi +24 bis +25 °C.

D Klima-, Vegetations- un Ekozone verlaufe z Russland im große un ganze parallel zue dr Braitegrad, wäge däm git s tipischi Nord-Sid-Abfolg:

Im Nerdligen Yysmeer herrscht e Cheltiwieschti, wu läbesfyndlig isch. Des bedrifft vor allem dr nerdli Dail vu dr Taimyrhalbinsle un d Insle im Norde dervu. S herrscht en uusbreggt Yysklima, wu s fascht kaini Pflanze git. In däre Zone het s nume wenig ständigi Sidlige. D Durschnittstämperature styge nuem fir drei Monet knapp iber dr Gfrierpunkt un in dr cheltschte Monet Jänner un Februar gehn si bis uf −30 °C abe. Di jehrlige Niderschlagsmängine in Form vu Schnee styge sälten iber 250 Millimeter.

Vum nerdligschte Eurasische Feschtland uus schließt si d Tunndra aa, ne baumlose un dur Permafroscht gchännzaichnete Landschaftsgirtel, wu ne Nord-Sid-Uusdehnig zwische 200 un 800 Kilometer ufwyst un bis eppe zum Polarkrais, im Mittelsibirische Bärgland bis 70° nerdliger Braiti goht. D Kischtelandschaft im Norden isch mit Uusnahm vu dr Bucht um s Wyys Meer vu dr Tundra bregt. D Summer sin dert z churz un z chiel, ass si Wald chennt uusbilde. D Durschnittstämperature lige nume vier bis fimf Monet im Johr iber em Gfrierpunkt, doderby wyse di werschmte Monet in dr Randbiet e Mittel iber 10 °C uf. Wäge däm daut dr Boden im Summer nume an dr Oberflechi uf, d Niderschleg staue si derno uf em gfrorene Unterboden un d Tundra verwandelt si im Summer in e Meer vu Simpf un Moos mit ere Vegetation us Flächte, Greser un Zwärgshirscht. Landwirtschaft isch nit megli, nume di yyhaimische Rendiernomade finde dert ihre Uuschuu. Wäge däm git s dert nume wenig Sidlige. Wyter im Side vu däre Chelitsteppe wachse zerscht ainzelni Rotdanne, derno bilde si zämme mit Moor-Birken un Zitter-Bappele di vu Simpf dursetzt Waldtumdra, bis d Landschaft derno allmee in d Waldzone ibergoht.

Taiga bi Krasnojarsk

Die 1000 bis 2000 Kilometer brait Zone verlauft an dr Linie St. Petersburg–Ufa–Irkutsk–Sachalin lang un bildet d Taiga, di boreal Zone. Dää boreal Nodlewald ziet si dur ganz Nordeurasie. Z Nordoschteuropa wird si dominiert vu Rotdanne, z Karelie vu Fohre. Verainzelt het s Birke. Z Sibirie wird d Taiga dominiert vu Sibirische Lärche, Rotdanne un Arve. Zum Side zues het s derno allme Fohre un au scho di erschte Laubbaim wie d Winder-Linde. No wyter im Side chunnt im europäische Russland e Mischwaldgirtel. Wäg dr gringe Fruchbarkait vum Bode un dr Artenarmuet vu dr Vegetation git s in dr Taiga fascht kai Landwirtschaft. Die boreal Waldzone isch dur e kontinäntal Klima bregt mit eme stark Tämperaturgfäll zwische haiße Summer un chalte Winter. Di mittler Johrestämperatur nimmt vum Weschte no Oschte dytlig ab. Z Pskow lyt si no bi 5,1 °C, sinkt aber bis zum Ural af 2,3 °C ab un chunnt im weschtsibirische Tomsk nume no uf 0,1 °C. Im oschtsibirische Jakutsk lyt si derno bi −10 °C. Di nidere Johresmittel sin zruckzfiere uf di lange un seli chalte Winter z Sibirie. Dergege entspräche di durschnittlige Summertämperaturen em mitteleuropäische Mittel.

Waldsteppe im Altai

Blick uf Sotschi am Schwarzen Meer in dr subtropische Hertlaubwaldzone

In dr vu chielgmäßigtem Klima beherrschte Biet, wu ssi sidli vu dr Taiga aaschließe, wachst summergriene Laub- un Mischwald. Die Zone verlauft im europäische Russland im Dreieck St. Petersburg–Odessa–Ufa, z Weschtsibire in eme Straife vu Tscheljabinsk bis Krasnojarsk un im Amur-Biet. D Mischwaldzone verlauft dodermit vu dr mittlere Karpaten un vu dr baltische Kischte bis an dr Sidural in eme Dreieck, wu si no Oschte verlingt. D Vegetation bstoht primär us Rotdanne, Fohre un Aiche. wyter im Side goht si in e raine Laubwald iber. Laithelzer bilde dert d Aiche un in dr Weschtukraine d Bueche un d Hagebueche. Fohre wachse, wie au im Mischwaldberaich, vor allem in sandige Sank wie im Pripjetbecki. Eschtli vum Ural git s us klimatisch Grind kai Mischwald. Statt gehn z Weschtsibirie Birkehain diräkt in d Waldsteppe iber. Dr Mischwald dritt derno wider im Förne Oschten uf. D Mischwaldzone bietet fir d Landwirtschaft im Allgmaine ne akzeptabli, d Laubwaldzone gueti Bedingige.

Wyter sidli chunnt e Steppegirtel, wu am Unterlauf vu Don un Wolga, Nordkaukasus, Kaspische Sank un Tuwa verlauft. Dr Steppegirtel unterglideret si im Norde in d Waldsteppe un im Siden in di aigetli Steppe. Dr Wald lest si vu Norde no Side in Inslen uf un verschwindet schließli fascht ganz. Des hangt zämme mit dr Niderschleg, wu no Side abnämme, un dr all hechere Verdunschtig. Usser in Flussdäler oder in Sank mit ginschtige Grundwasserverhältnis ängt s Wasser, wu im Lessbode gspycheret isch, nimi uus fir Laubbaim. Wäge däm bilden in dr Waldsteppe Matte, in dr aigetlige Steppe vor allem mit Fädergras d Vegetation. Dr Steppegirtel isch wäg dr fruchtbare Schwarzgrundschicht ideal fir dr Fruchtaaböu.

An dr Schwarzmeerkischte zwische Noworossijsk un Sotschi chunnt e Hertlaubwaldzone. An dr Schwarzmeerkischte herrschen im Durschnitt um 20 Grad Celsius. Dää subtropisch Dail vu Russland isch bregt vu dichte Wälder.

Z Russland het s no Kanada di greschte no verblibene nordische Wildnisregione. No Global Forest Watch sin rund 26 Brozänt vu dr Wälder no intakti Urwälder. Si lige zum allergreschte Dail z Sibirie. Im europäische Dail hän no 9 Brozänt vu dr Wälder dää Status.

Fauna

e Sibirische Diger

S polar Klima an dr Nordkischte vu Russland isch Läbesruum fir Yysbäre, Robbe, Walross un Seevegel. In dr Tundra wyter im Side läbe Polarfigs, Yyle, Schneehase un Lemming. Im Summer wandere Welf un großi Härde vu Rendier in d Tundra yy. Die Dier sin an d Bedingige in däre Zone perfäkt aabasst. In dr Wälder no wyter im side nimmt derno d Artevylfalt zue. In dr Taiga un dr boreale Nodlewälder läbe Elch, Rendier, Welf, Bäre, Zobel, Aichätzli, Figs un dr Vylfraß. Wyter im side derno git s Wildsei, Nerz un Hirsch. Verainzelt het s au no Sibirischi Diger. D Steppezone vu Russland isch dr Läbesruum fir Hamschter, Ziesel, Iltis un dr Steppefuchs.

Gschicht

Uusdehnig vum russische Herrschafstsbiet

Altrussland, Mongolesturm un Ufstig vu Moskau

Dr alt oschtslawisch Name fir s Biet vum slawisch bewohnte Dail vum europäische Russland, vu Wyssrussland un dr Ukraine isch Rus gsii, uf Griechisch Rossia. Uf die Form goht dr hitig russisch Landesname Rossija zrugg. Di freischt Gschicht vum europäische Russland isch im Norde bregt vu finno-ugrische Velker un Balte, im Side vu dr indogermanische Steppevelker vum Kurganvolk, dr Kimmerier, Skythe, Sarmaten un Alane. Speter sin do no Grieche, Gote, Hunnen un Aware derzue chuu. In d Mitti, zwische Dnepr un Bug, sin slawischi Velker chuu, wu ab em 6. Johrhundert aagfange hän si au no Norden un Oschten uuszdehne.

Ab em 8. Johrhundert sin skandinavischi Wikinger uf dr oschteuropäische Fliss gfahre un hän si mit dr slawische Bevelkerigsmeehait vermischlet. Die au Waräger oder Rus gnännte Chriegerchauflyt sin wichtig gsii bi dr Grindig vum erschte oschtslawische Staat gsii, dr Kiewer Rus mit Zäntre z Kiew un z Nowgorod. Im sidlige Steppebiet un an dr Wolga sin dergege Rych vu dr Turkvelker vu dr Chasaren un Wolgabulgaren entstande, wu vu Asie här chuu sin un wu mit dr Rus Handel dribe, aber Chrieg gfiert hän. Intänsivi Kontakt mit em Byzantinische Rych hän schließlig ab 988 zue dr orthodoxe Christianisierig vu dr Kiewer Rus gfiert.

Wäg em uuginschtige Senioratsprinzip bi dr Regelig vu dr Erbfolg isch d Kiewer Rus ab em 12. Johrhundert ussenandergheit, des het s dr Mongole, wu ab 1223 yygfalle sin, lycht gmacht, di verstrittene russische Firschtedimer z unterwärfe. Mit dr Mongoleherrschaft isch Oschteuropa vu 1240 bis zue dr Mitti vum 14. Johrhundert in en Ibergangsphase yydrätte, wu „dunkel“ Zytalter gnännt wird. Di russisch Nationalhistoriografy bewärtet die Zyt as negativ. Di mongolisch Främdherrschaft het fir zwai Johrhundert zuen eme Abbruch vu dr Beziehige zum Weschte gfiert un het d Abchapselig vum orthodoxe Russland gferderet. Die Abchapselig het in dr negschte Jhrhundert zuen ere Phaseverschiebig im Verglych zue dr weschteuropäischen Entwicklig gfiert. Di russische Firschtedimer sin im Machtberaich vu dr Guldine Horde gläge, hän aber e gwissi inneri Autonomy bhalte. Derwylscht hän di russische Firschtedimer im Norden un Weschten Aagriff vu Schweden, Ordesritter un Litauer mießen abwehre. Unter dr versplittereten un verfyndete russische Firschtedimer isch s aafangs chlai un uuwichtig Firschtedum Moskau all sterker wore. Unter em Dmitri Donskoi, wu verschideni russischi Firschtedimer het chennen aine, het s anne 1380 e wichtige Siig iber d Guldi Horde in dr Schlacht uf em Schnäpfefäld gee.

Dr Moskauer Großfirscht Iwan dr Groß het d Mongoleherrschaft glest un isch de facto zum Begrinder vun eme zäntralisierte russische Staat wore, indäm er Schritt fir Schritt di russische Länder „yygsammlet“ het, dodrunter au d Republik Nowgorod. Sy Titel „Herrscher vu dr ganze Rus“ het au dr Aaspruch uf dr weschtli Dail vu dr Rus uusdruckt, wu im 14. Johrhundert unter dr Herrschaft vum Großfirschtedum Litaue gstande isch. Des het vum 14. bis zum 17. Johrhundert mit Polen un Litaue zue lange Chrieg gfiert (Russisch-Litauischi Chrieg). Unter em Iwan em Großen isch di russisch Gsetzgebig reformiert un dr Großdail vum hitige Moaskauer Kreml böue wore. Sy Änkel Iwan IV. het si anne 1547 zum erschte Zar chrene loo. Unter dr Herrschaft vum Iwan IV. het no dr Yynahm vu dr Tatarenhauptstadt Kasan au d Eroberig vu Sibirien aagfange, wu russischi Kosake zum erschte Mol im 17. Johrhundert bis an dr Pazifik brocht het.

Ufstig zur europäische Großmacht

Zar Peter I., dr Groß

An dr Wändi zum 18. Johrhundert het dr Zar Peter dr Groß s in dr alte Strukture erstarrt Zaredum Russland ufgmacht fir weschteuropäischi Yyfliss un het Wisseschaft un Kultur gferderet. Anne 1703 het er d Stadt Sankt Petersburg grindet, wu s Simbol fir dr russisch Furtschritt un ab 1712 di nei Hauptstadt woren isch. Mit em Siig gege Schweden im Große Nordische Chrieg, wu iber 20 Johr gangen isch, het d Russland no iber 150 Johr vu dr Ussenandersetzig mit Schwede d Vormachtstellig im Oschtseeruum iberchuu. Russland het dodermit d Position vu Schweden as nordischi Großmacht z Europa ibernuu. Zum dr nei Status im diplomatische Rang unterstryche het dr Zar Peter s Russische Zaredum in „Russischs Chaiserrych“ (russisch (Все-)Росси́йская импе́рия, (Wse-)Rossijskaja imperija) umnänne loo un het dr Monarchetitel offiziäll vu „Zar“ in „Chaiser“ (russisch Император, Imperator) gänderet.

D Katharina di Groß het d Expansionsbolitik vum Peter wytergfiert. Unter ihre Regierig isch s Krimchanat („Neirussland“) eroberet wore. Dur di drei Dailige vu Pole isch d Weschtgränz vu Russland wyt no Mitteleurop fiirigschirgt wore. Anne 1812 sin d Druppe vum Napoleon z Russland yygfalle un hän Moskau eroberet, sin schließlig aber vernichtend gschlaa wore. Des isch dr Uftakt gsii zue dr Befreiigschrieg, wu russischi Druppe mit ihre Verbindete (Preuße, Eschtrych, Verainigts Chenigrych un anderi) dr Napoleon ändgiltig bsiigt un zue dr Abdankig zwunge hän. Dr Alexander I. isch as „Befreier vu Europa“ z Paris yyzoge. Noch em Wiener Kongress 1814/15 het Russland e dominierendi Roll uf em europäische Feschtland iberchuu, wu bis zum Krimchrieg 1853–56 gangen isch. Wäg dr feschtgfahrene gsellschaftlige Strukture wie dr Autokraty un dr Lyybaigeschaft het s agrarisch bregt Rych aber all weniger chenne Schritt halte mit dr Induschtrystaate, wu si rasant entwicklet hän. Dr verlore Krimchrieg gege d Weschtmächt het di innere Schwechine vum Rych uffeglait un dr Aastupf gee zuen ere Phase vu innere Reforme. Die hän zuen ere schnällere wirtschaftligen Entwicklig gfiert, s Land isch aber als furt vu inneren Uurueje destabilisiert wore, wel di bolitische Veränderige nit wyt gnue gangen un großi Dail vu dr Bevelkerig uusgchlammeret wore sin. Dr „Weschtler“, wu ne Ibernahm vu weschteuropäische Läbesformen un bolitische Inschtitutione propagiert gha hän, sin aber di nationalromantisch bregte „Russophile“ oder „Slawophile“ vis-à-vis gstande, wu ne aigene, spezifisch russischenWäg in d Modärni gforderet gha hän un di pauschal Ibernahm vu weschtlige Wärt ganz oder zum große Dail abglähnt gha hän.

In dr große Stedt isch um d Johrhundertwändi ne Induschtryproletariat entstande, aber waidli au ne burgerligi Mittelschicht. Die het ihren Aadail an dr Verfiegig iber d Staatsyynahmen un d Mitverantwortig fir di effetligen Aaglägehaite gforderte. Di Aagherige vu dr Mittelschicht hän aber kai gmainsam bolitisch Bewusstsyy ghaa. Unter bolitischer Freihait hän si d Freihait vu dr materiellen Entfaltig un e grächti Bstyyrig verstande, kai moralisch Ziil. D Mittelschicht het si au ni lang vu dr utopischen Entwirf vu dr Intelligenzija laite loo. S het aber kai Aabassig vu dr Verfassigswirkligkait vum Staat gee, wu d Mittelschicht sterke yybunde hätt. Statt däm isch dr Terror wider ufgflammt. D Niderlag im Russisch-Japanische Chrieg het am Änd zue dr Russische Revolution vu 1905 gfiert. Dr Zar Nikolaus II. het aber kaini grundlegende Reforme wellen yylaite. S im großen un ganze funktionslos Barlemänt, d Duma, wun er 1905 het mieße gnähmige, het er anne 1907 wider uflese loo.

Russischi Revolution un Sowjetunion

→ Hauptartikel: Sowjetunion

dr Ronald Reagan un dr Michail Gorbatschow unterzaichne dr INF-Abrischtigsverdrag (1987)

Wu anne Jahre 1914 dr Erscht Weltchrieg uusbrochen isch, het s z Russland e partiotischi Wälle gee. D Erfolg am Aafang, vor allem gegen Eschtrych-Ungarn un s Osmanisch Rych, sin abl abglest wore vun eme Stelligschrieg, bis anne 1917 d Moral vu dr russische Soldate noogloo het un d Front zämmebrochen isch. D Uuzfridehait vu dr Bevelkerig un di droschtlos Versorgigslag hän in dr Hauptstadt Petrograd zue Demonschtratione vu dr Arbaiter un Buure gfiert. No dr bluetige Niderschlaagig vu dr Demonschtrante hän die dr Winterpalascht gstirmt un dr Chaiser isch zum Andanke zwunge wore. E Doppelregierig vun ere provisorische Burgerregierig un dr Arbaitersowjet isch an d Macht chuu. Däre republikanische Herrschaft het churz derno d Oktoberrevolution en Änd gmacht, wu vum Lenin, em Leo Trotzki un dr Bolschewiki initiiert woren isch.

Us em Burgerchrieg zwische dr „Roten“ un dr „Wysse“, wu no dr Oktoberrevolution chuu isch, sin d Kommunischten as Siiger fiirigange. Di drei baltische Staaten Eschtland, Lettland un Litaue, un au Finnland, sin dergege dur Abwehr vu dr Rote Armee bzw. dur lengeri Burgerchrieg unabhängig wore vu Russland. Im Lauf vum Burgerchrieg un em polnisch-russische Chrieg het Russland 1920 Dail vu Wyssrussland un dr Ukraine an Pole verlore. Anne 1921 isch derno di Russisch Sozialistisch Federativ Sowjetrepublik (RSFSR) uusgruefe wore.

Am 30. Dezämber 1922 isch dr Zämmeschluss vu dr sowjetische Sozialistische Republike zue dr Sowjetunion bschlossen un e staatli kontrolliert Wirtschaftspbolitik uusgruefe wore. D Sowjet sin as Aigedimer vu Boden un Produktionsmitteln verchindet wore. Em Lenin sy Dod am 21. Jänner 1924 het zuen eme verbitterete Noofolgkampf gfiert, wu si dr Josef Stalin gege dr Leo Trotzki duregsetzt het. Dr Stalin het sy Macht dur geziilte Terror („Stalinismus“) gfeschtigt. Syter anne1928 isch di staatli Wirtschaft em Fimfjohresblan unterworfe wore, wu d Induschtrialisierig un dr Uusböu vu dr Infrastruktur, speziäll im asiatische Dail vum Land, firschidribbe un d Landwirtschaft kollektiviert het.

Im Augschte 1939 het d Sowjetunion e Nitaagriffspakt mit Dytschland gschlosse, wu in eme ghaime zuesatzprotokoll au d Ufdailig vu Oschteuropa zwwische dr bode Barteie ufgnuu het. Des het em Hitler Aafangs Septämber 1939 dr blant Aagriffschrieg gege Pole megli gmacht, wu mit eme sowjetischen Aagriff gege Oschtpole Mitti Septämber abgstimmt gsii isch. Im Winterchrieg het d Sowjetunion Finnland iberfallen un het chlaineri Biet vum Land gwunne. Anne 1940 sin Litaue, Lettland un Eschtland bsetzt wore. Noch em Iberfall vum Dytsch Rych am 22. Juni 1941 isch s Land dr Anti-Hitler-Koalition byydrätte. In dr erschte Chriegsmonet het di Rot Armee Millione vu Soldate verlore, un großi Dail im Weschte vum Land sin verwieschtet wore. Im wytere Chreigsverlauf het si dr dytsche Druppe aber chenne schwäre Niderlage zuefiegen un het im Mai 1945 Berlin eroberet. Noch em Chrieg het si d Sowjetunion e großen Yyfluss in dr Nochberländer Pole, Tschechoslowakei, Ungarn, Rumänie, Bulgarien, Albanien un in dr DDR gsicheret. In däne Länder sin Hundertdöuserti vu sowjetische Soldate stationiert blibe. Dr Chalt Chrieg het bis anne 1989 d Weltbolitik dominiert.

No dr „Perestroika“, em vum sowjetische Bresidänt Michail Gorbatschow yyglaitete Prozäss zum Umböu vum bolitischen un wirtschaftlige Sischte in dr Sowjetunion 1987, un „Glasnost“, dr au vum Gorbatschow yygfierte Bolitik vun ere greßere Transparänz un Uffeni vu dr Staatsfierig gegeniber dr Bevelkerig 1985, hän si Unabhängigkaitsbsträbige in dr ainzelne Unionsrepubliken entwicklet. Churz vor dr Unterzaichnig vun eme neie Unionsverdrag hän konservativi Kommunischte im Augschte 1991 gege dr Gorbatschow butscht go d Unterzaichnig un mee Reforme verhindere. No däm misslungene Butschversuech hän dr russisch Bresidänt Boris Jelzin un Verdrätter vu dr Sowjetrepublike d Uflesig vu dr UdSSR zum 31. Dezämber 1991 bschlosse.

Russischi Federation syt 1992

dr Boris Jelzin un dr Bill Clinton 1995

Wladimir Putin uf dr Münchner Sicherheitskonferenz 2007

Di Russische Federation iebt syt 1992 as greschti ehmoligi Sowjetrepublik (Russischi SFSR) di velkerrächtlige Rächt un Bflicht vu dr UdSSR uus. In dr erschte Johr het s innebolitischi Konflikt iber dr wyter Kurs gee. In dr russische Verfassigskrise 1993 het dr Jelzin per Ukas dr Volksdeputiertekongräss un dr Oberscht Sowjet ufglest, wu gege syni uupopuläre neoliberale, Reformen gstimmt hän. Wu si rund 100 Abgordneti im Barlemäntsgebei (Wyss Huus) verbarrikadiert gha hän, het dr Jezin s Gebei stirme loo. Bi dr gwaltsame Niderschlagig vun eme anderen Ufstand gege ihn am 3. un 4. Oktober 1993 het s z Moskau 190 Doti gee. Im Dezämber het di russisch Bevelkerig in ere Volksabstimmig e neji Verfassig mit eme Zwoochammeresischtem un ere Bresidialverwaltig aagnuu.

Unter em Jelzin sin Dail vu dr Wirtschaft privatisiert un demokratischi Reforme durgfiert wore. D Reforme hän aber ihre Ziil verfählt un hän zum Zämmebruch vu dr Induschtry, ere hoche Inflation un dr Verarmig vu braite Bevelkerigsschichte fgeirt. Derzue het si ne dinni Schicht vu Superryche mit großem Yyfluss uusebildet, wu Oligarche gnännt wäre. Bis 1998 isch s Land in d Zahligsuufähigkait mit dr Folg vun ere allgmaine bolitische Destabilisieri gschyferet. An dr Ränder vum Land hän regionali Unabhängigkaitsbewegige zue Machtkämpf in zahlryche Dailrepublike gfiert, vor allem z Tschetschenie. Im zweete Testscheniechrieg 1999/2000 hän russischi Druppe aber dr Großdail vu Tschetschenie wider unter ihri Kontroll brocht.

Di chaotische johr unter em Jelzin un di verlorene Wärtvorstellige noch em Zämmebruch vu dr Sowjetunion hän zuen ere Veruusicherig vu dr Mänsche gfiert, was si au in ere rapide Verschlächterig vu vil demografische un soziale Chännzahle (Geburtezahle, Stärberot, Kriminalitet, Alkoholismus etc.) zaigt het.

Dää Nidergang het ufghert mit dr nodnonige Verrbesserig vu dr wirtschaftligen un soziale Lag vum Land noch em Amtsaadritt vum Wladimir Putin. Di hoche Raustoffbryys (El, Gas, Stahl), e Styyrreform un Kapitalruggfluss hän die Entwicklig gferderet. As Reaktion uf d Gaiselnahm z Beslan dur tschetschenischi Terrorischten im Septämber 2004 het dr Putin e grundlegende Umböu vum Staatswäsen yyglaitet, wu d Macht un Kontroll no sterker in dr Hand vum Bresidänt konzentriert het.

Noch em bolitische Umsturz in dr Ukraine im Februar 2014 isch s zue separatistische Bsträbige uf dr Krim chuu. Am 11. Merz 2014 het s Barlemänt vu dr Krim d Unabhängigkait vu dr Ukraine verchindet un e Referändum iber dr Aaschluss an Russland durfiere loo. Am 18. Merz 2014 hän Russland un d Republik Krim e Verdrag iber d Yygliderig vu dr Krim in di Russisch Federation unterzaichnet. No dr Ratifizierig vum Verdrag dur d Duma un dr Federationsrot un no dr Erklerig vum russische Verfassigsgricht iber d Rächtmäßigkait vum Verdrag, het dr Wladimir Putin am 21. Merz 2014 s Gsetz zue dr Ufnahm vu dr Republik Krim in di Russisch Federation unterzaichnet. D Zuegherigkait vu dr Krim zue Russland wird nume vu wenig Staaten anerkännt.

Noch eme massive Druppeufmarsch vu russische Druppe an dr Gränze zue dr Ukraine un diplomatische Krisegspräch uf internationaler Ebeni im Februar 2022 het Russland am 21. Februar d «Unabhängigkait» vu dr ukrainische Provinze Luhansk un Donezk offiziäll anerkännt un am 24. Februar mit eme Aagríffschrieg gege d Ukraine aagfange.

Verwaltigsgliderig

D Federationskrais vu Russland

Russland isch in 85 Federationssubjäkt glideret (mitsamt dr international nid anerchännte Yyornig vu dr Republik Krim un Sewastopol as Stadt mit federalem Rang) wu in nyyn Federeationskrais zämmegfasst sin.

Zue dr Federationssubjäkt ghere:

• 22 Republike
• 1 Autonomi Oblast (автономная область, Awtonomnaja oblast)
• 4 Autonomi Krais (Автономный округ, Awtonomnyj okrug)
• 9 Regione (край, Kraj)
• 46 Biet (область, Oblast)
• 3 Stedt mit Subjäktstatus (город федерального значения, Gorod federalnogo znachenija)

Federationssubjäkt (ohni Krim)

85 Federationssubjäkt	Nordwescht	Zäntral	Sid	Nordkaukasus	Wolga	Ural	Sibirie	Fernoscht	Krim1
22 Republike	Karelie (10) Komi (11)	–	Adygeja (01) Kalmückie (08)	Dagestan (05) Inguschetie (06) Kabardino- Balkarie (07) Karatschai- Tscherkessie (09) Nordossetie (15) Tschetschenie (20)	Baschkortostan (02) Mari El (12) Mordwinie (13) Tatarstan (16) Tschuwaschie (21) Udmurtie (18)	–	Altai (04) Burjatie (03) Chakassie (19) Tuwa (17)	Sacha (Jakutie) (14)	Krim1
9 Regione (Krai)	–	–	Krasnodar (23)	Stawropol (26)	Perm (90)	–	Altai (22) Krasnojarsk (24) Transbaikalie (92)	Kamtschatka (91) Primorje (25) Chabarowsk (27)	–
46 Oblaste (Biet)	Archangelsk (29) Wologda (35) Kaliningrad (39) Leningrad (47) Murmansk (51) Nowgorod (53) Pskow (60)	Belgorod (31) Brjansk (32) Wladimir (33) Woronesch (36) Iwanowo (37) Kaluga (40) Kostroma (44) Kursk (46) Lipezk (48) Moskau (50) Orjol (57) Rjasan (62) Smolensk (67) Tambow (68) Twer (69) Tula (71) Jaroslawl (76)	Astrachan (30) Wolgograd (34) Rostow am Don (61)	–	Kirow (43) Nischni Nowgorod (52) Orenburg (56) Pensa (58) Samara (63) Saratow (64) Uljanowsk (73)	Kurgan (45) Swerdlowsk (66) Tjumen (72) Tscheljabinsk (74)	Irkutsk (38) Kemerowo (42) Nowosibirsk (54) Omsk (55) Tomsk (70)	Amur (28) Magadan (49) Sachalin (65)	–
1 Autonomi Oblast	–	–	–	–	–	–	–	Jidischi (79)	–
4 Autonome Kreise	Nenze (83)	–	–	–	–	Chante un Manse (86) Jamal-Nenze (89)	–	Tschuktsche (87)	–
3 Stedt mit federalem Rang	St. Petersburg (78)	Moskau (77)	–	–	–	–	–	–	Sewastopol1

¹ D Zuegherigkait vu dr Republik Krim un dr Stadt Sewastopol isch international umstritte.

Aamerkig: D Nummere in dr Tabälle din di nämlige wie in dr Charte.

Greschti Stedt

Di zeh greschte Stedt vu Russland (ehmoligi Näme us dr sowjetische Zyt in Chlammere):

1. Moskau – Zäntralrussland (11,50 Mio. Yywohner)
2. Sankt Petersburg (Leningrad) – Nordweschtrussland (4,87 Mio. Yywohner)
3. Nowosibirsk – Sibirie (1,47 Mio. Yywohner)
4. Jekaterinburg (Swerdlowsk) – Ural (1,35 Mio. Yywohner)
5. Nischni Nowgorod (Gorki) – Wolga(1,25 Mio. Yywohner)
6. Samara (Kuibyschew) – Wolga (1,16 Mio. Yywohner)
7. Omsk – Sibirie (1,15 Mio. Yywohner)
8. Kasan – Wolga (1,14 Mio. Yywohner)
9. Tscheljabinsk – Ural (1,13 Mio. Yywohner)
10. Rostow am Don – Sidrussland (1,09 Mio. Yywohner)

Literatur

Allgmain

• Volker Ullrich (Hrsg.): Russland und der Kaukasus. Reihe: Fischer Weltalmanach aktuell, 72303. Fischer, Frankfurt 2005 ISBN 3-596-72303-5

Aktuälli Bolitik

• Margareta Mommsen: Wer herrscht in Russland? Der Kreml und die Schatten der Macht. 2. durchg. und erw. Auflage, C.H. Beck, München 2004, ISBN 3-406-51118-X.
• Heiko Pleines, Hans-Henning Schröder (Hrsg.): Länderbericht Russland, Bundeszentrale für politische Bildung, Schriftenreihe, 1066. Bonn 2010, ISBN 3-838-90066-9.
• Dmitri Stachow, Lilia Shevtsova, Roland Götz, Jutta Scherrer, Eva-Maria Auch: Russland, Aus Politik und Zeitgeschichte, Beilage zur Wochenzeitung Das Parlament. Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn 2006 (PDF).

Gschicht

• Christoph Schmidt: Russische Geschichte 1547–1917. 2. Auflage, Oldenbourg Wissenschaftsverlag, München 2009, ISBN 3-486-56704-7.
• Carsten Goehrke: Russland. Eine Strukturgeschichte. Schöningh Verlag, Paderborn 2000, ISBN 978-3-506-76763-9.
• Richard Pipes: Russland vor der Revolution. Staat und Gesellschaft im Zarenreich. München 1977.
• Abraham Ascher: Geschichte Russlands. Magnus-Verlag, Essen 2005, ISBN 3-88400-432-8.
• Tim Guldimann: Moral und Herrschaft in der Sowjetunion. Erlebnis und Theorie. Suhrkamp, Frankfurt a. M. 1984, ISBN 3-518-11240-6.
• Andreas Kappeler: Russland als Vielvölkerreich. Entstehung, Geschichte, Zerfall. 2. durchgesehene Auflage, C.H. Beck, München 2003, ISBN 3-406-36472-1.
• Andreas Kappeler: Russische Geschichte, 4. aktualisierte Auflage, C.H. Beck, München 2005, ISBN 3-406-47076-9.
• Tanja Wagensohn: Russland nach dem Ende der Sowjetunion. Pustet, Regensburg 2001, ISBN 3-7917-1751-0

Soziology un Kultur

• Norbert Franz (Hrsg.): Lexikon der russischen Kultur. Primus, Darmstadt 2002, ISBN 3-89678-413-7.
• Carsten Goehrke: Russischer Alltag. Chronos, Zürich 2003, ISBN 3-0340-0583-0.
• Orlando Figes: Nataschas Tanz. Eine Kulturgeschichte Russlands. Berlin Verlag, Berlin 2003, ISBN 3-8270-0487-X.
• Dorothea Redepenning: Geschichte der russischen und sowjetischen Musik. Das 19. und 20. Jahrhundert in 2 Bänden. Laaber-Verlag, Laaber 1994, ISBN 978-3-89007-206-7.

Weblink

 Commons: Russland – Sammlig vo Multimediadateie

• Bundeszentrale für politische Bildung: Dossier Russland
• Länderinformatione zue Russland (Uuswärtigs Amt, Berlin)
• Länderinformatione, Exportbricht un Statischtike zue Russland
• Länderprofil vum Statistische Bundesamt
• Russland HEUTE
• „Stimme Russlands“ – staatligi Rundfunkgsellschaft (iberdrait syt em 29. Oktober 1929 Sändigen in s Uusland)

Fueßnote

58.6570.116666666667

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Russland“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.