Cressier NE

S NE im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Nöueburg und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Cressier vermyde, wo öppis anders meined.

Cressier (Friburger Patois [kərˈsi / krɛˈsiːə / kørˈsiːə]) isch e bolitischi Gmai im Kanton Nöieburg.

Cressier
Wappe vo Cressier
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Nöieburg (NE)
Bezirk:	(Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.)
BFS-Nr.:	6452i1f3f4
Poschtleitzahl:	2088
UN/LOCODE:	CH CRR
Koordinate:	569416 / 21123047.0513917.036118436
Höchi:	436 m ü. M.
Flächi:	8.55 km²
Iiwohner:	1888 (31. Dezämber 2022)
Website:	cressier-ne.ch
Cressier Cressier
Charte
Charte vo Cressier w

Früener het me däre Ortschaft uf Düütsch Grissach gseit.

Geografi

Cressier isch e Dorf am Jurasüdfuess. Zue dr Gmai ghert au no dr Wyler Frochaux (627 m ü. M.). Dr Bann, wo vo der Jurahööchi bis zum Zylkanal abe goot, umfasst 29 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 54 Prozänt Wald, 15 Prozänt Sidligsflechi un 2 Prozänt sunschtigi Flechi.

D Nochbergmaine vu Cressier sin Cornaux, Saint-Blaise, Nöieburg, Enges un Le Landeron im Kanton Nöieburg un Gals im Kanton Bärn.

Gschicht

Cressier isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1180 as Crisciaco.

Syt 1648 isch Nöieburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöieburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöieburg blibe.

Bevelkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005

Johr	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Yywohner	607	667	678	705	750	794	841	865
Johr	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Yywohner	771	773	957	1200	1530	1707	1766	1923

Dr Ussländeraadail isch 2010 bi 17 Prozänt gläge.

Religion

57,1 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 16,2 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bolitik

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 0,0 %, CVP 1,4 %, FDP 48,3 %, Grüeni 10,9 %, PdA 1,5 %, SP 14,9 %, SVP 20,8 %.

Dr Gmaindsbresidänt isch dr Jean-Bernard Simonet (Stand 2017).

Wirtschaft

Z Cressier stoot die gröschti Schwiizer Ölraffinery. S Rohöl chunt vom Hafe vo Maarsei dur ne Pipeline uf Cressier, d Produkt vo der Raffinery wärde mit der Baan und mit Tankwääge zu de Konsumänte brocht.

Bim Dorf sind grossi Wyybärge.

1859 isch d Ysebaanlinie em Bärg noo bout worde. D Autobaan A 5 goot dur s Gmeindgebiet.

Sproch un Dialäkt

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 1923 Yywohner 93,2 % Franzesisch as Hauptsproch aagee, 3,7 % Dytsch, 2,1 % Italienisch un 1 % anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt der Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.

Bilder

• 
  di alti Chilche
• 
  s Château Jeanjaquet (1610–16)
• 
  Luftbild vo der Raffinery

Lüüt

• Antoine Sylvain Avy (1776-1814), Offizier in ussländische Dienschte

Literatur

• Hervé Miéville, Germain Hausmann: Cressier (NE). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Weblink

 Commons: Cressier, Neuchâtel – Sammlig vo Multimediadateie

• cressier-ne.ch