S NE im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Nöueburg und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Hauterive vermyde, wo öppis anders meined.

Hauterive (frankoprovenzalisch [otaˈriːva / otɛˈriːv], dytsch veraltet Altenryf) isch e bolitischi Gmai vom Kanton Nöueburg.

Hauterive
Wappe vo Hauterive
Wappe vo Hauterive
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Nöieburg (NE)
Bezirk: (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.)
BFS-Nr.: 6454i1f3f4
Poschtleitzahl: 2068
UN/LOCODE: CH HTE
Koordinate: 564432 / 207243Koordinate: 47° 0′ 55″ N, 6° 58′ 15″ O; CH1903: 564432 / 207243
Höchi: 501 m ü. M.
Flächi: 2.07 km²
Iiwohner: 2629 (31. Dezämber 2021)[1]
Website: hauterive.ne.ch
Archaeologisch Museum Laténium
Archaeologisch Museum Laténium

Archaeologisch Museum Laténium

Charte
Charte vo HauteriveNöieburgerseeBielerseeMurteseeFrankriichKanton BärnKanton BärnKanton BärnKanton FriburgKanton FriburgKanton JuraKanton WaadtKanton WaadtKanton WaadtBoudryLa BrévineBrot-PlambozLe Cerneux-PéquignotLa Chaux-de-FondsLa Chaux-du-MilieuCorcelles-CormondrècheCornauxCortaillodLa Côte-aux-FéesCressier NEEngesLa Grande BérocheHauterive NELe LanderonLignières NELe LocleLes BrenetsMilvignesNeuenburg NEPeseux NELes PlanchettesLes Ponts-de-MartelRochefort NELa SagneSaint-Blaise NELa Tène NEValanginVal-de-Ruz NEVal-de-Travers NELes Verrières
Charte vo Hauterive
w

Geografi ändere

Hauterive isch e Hufedorf am Jurafuess, unden am Bärg Chaumont. Zue Hauterive ghert au no Sidlig Champréveyres 440 m ü. M..

Dr Geindbann umfasst 53,5 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 30,4 Prozänt Wald, 15,8 Prozänt Sidligsflechi un 0,3 Prozänt sunschtigi Flechi. Nochbergmaine vu Hauterive sin d Stadt Nöueburg un Saint-Blaise.

Gschicht ändere

I däm Gebiet am Ufer vom Nöieburgersee sind Sidlige sid der Schteizyt und der Bronzezyt bekannt.

S Dorf Hauterive isch zum erschte Mol gnännt wore um 1148 as arta ripa.

Syt 1648 isch Nöueburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöueburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöueburg blibe.

Bevelkerig ändere

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Yywohner 345 401 470 445 443 654 690 666
Johr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Yywohner 640 595 745 1097 2213 2545 2289 2637

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 25 Prozänt gläge.

Religion ändere

33 % vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 34 % sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bolitik ändere

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 0,9 %, CVP 2,2 %, FDP 17,7 %, Grüeni 11,2 %, PdA 1,0 %, SP 18,8 %, SVP 20,7 %.

Wirtschaft ändere

Vo Hauterive chunt e bsunderi Sorte vo Jura-Chalchschtei. Dä isch vo der geologische Epoche, wo drum Hauterivium heisst. Der Schtei het e fyni hällgääli Farb, und er isch scho vo de Röömer für d Bouwärch vo Aventicum bruucht worde. Und i der Altstadt vo Nöieburg sind vil Hüüser drus bout.

Bi Hauterive goot d Autobaan dure, wo do zum gröschte Deil im ene Dunäll isch.

Kultur ändere

Z Hauterive stoot s nöieburgische Archäologymuseum Latenium, wo 2001 ufggangen isch.

Sproch un Dialäkt ändere

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 2637 Yywohner 88 % Franzesisch as Hauptsproch aagee, 1,9 % Dytsch, 4 % Italienisch un 6 % anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn[3][4]

Literatur ändere

Weblink ändere

  Commons: Hauterive, Neuchâtel – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote ändere

  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2021. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2021 zusammengefasst. Abruf am 13. März 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
  4. Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176