Stimmlose palatale Plosiv
(Witergleitet vun IPA c)
Stimmlose palatale Plosiv | ||
---|---|---|
IPA-Nummere | 107 | |
IPA-Zeiche | c | |
IPA-Bildli | ||
Teuthonista | ||
X-SAMPA | c | |
Kirshenbaum | c | |
Dr stimmlosi palatali Plosiv isch e Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im IPA defür isch [c]. Im Alemannische git es de Luut nit; die Sprooch mit däm Luut, wo em Alemannische geografisch am nööggschte isch, isch s Rätoromanisch. Er het für alemannischi Sprecher e akustischi Äänligkeit mitem Affrikat tsch.
Wyl ächti palatali Plosiv zimli sälte sin, wird s IPA-Symbol c oft au für palatisierts /k/ bruucht oder für bstimmti Affrikat.
Artikulation
ändere- Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert ùn deno wird d Lùft ùff eimool dur s Muul abgloo.
- De Artikulationsort isch palatal; d Zùng bildet mitem harte Gaume en Verschlùss.
- D Phonation isch stimmlos; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
- Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
- Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.
Verbreitig
ändereSprooch | Wort | IPA-Transkription | Bedütig | Bemerkig | |
---|---|---|---|---|---|
Rätoromanisch | Surselvisch | tudestg | [tuˈdɛʃc](info) | ‚Dütsch‘ | wird viilmool au als [tɕ] transkribiert. |
Sutselvisch[1] | tgàn | [caŋ] | ‚Hùnd‘ | ||
Surmeirisch[2] | vatgas | [ˈvɑcɐs] | ‚Chüe‘ | ||
Putèr[3] | zücher | [ˈtsycər](info) | ‚Zùcker‘ | ||
Vallader[4] | müs-chel | [ˈcɔmɐ](info) | ‚Bai‘ | ||
Albanisch[5] | kuq | [kuc] | ‚root‘ | ||
Baskisch | ttantta | [cäɲcä] | ‚Tröpfli‘ | ||
Blackfoot | ᖳᖽᖾᖳᐡ/akikoan | [aˈkicoan] | ‚Maidli‘ | Allophon vo /k/ nooch Vorderzùngevokal. | |
Bulgarisch | Banater Bulgarisch | kaćétu | [kacetu] | ‚als‘ | |
Dinka | car | [car] | ‚schwarz‘ | ||
Ega[6] | [cá] | ‚verstoo‘ | |||
Furlanisch | cjase | [case] | ‚Huus‘ | ||
Irisch | ceist] | [cɛʃtʲ] | ‚Froog‘ | [7] | |
Isländisch | gjóla | [couːla] | ‚lychte Wind‘ | ||
Katalanisch | Majorkanisch[8] | tronc | [ˈtronʲc] | ‚Baumstamm‘ | In andre Dialäkt /k/. |
Khasi | boit | [bɔc] | ‚Zwerg‘ | ||
Khmer | ចាប | [caap] | ‚Voogel‘ | Es wird zwüsche behuuchte ùn nit-behuuchte ùnterschide. | |
Kinyarwanda | ikintu | [iciːntu] | ‚Froog‘ | ||
Korsisch | chjodu | [ˈcoːdu] | ‚Nagel‘ | ||
Lettisch | ķirbis | [ˈcirbis] | ‚Chürbis‘ | ||
Luganda | caayi | [caːji] | ‚Tee‘ | ||
Mazedonisch | вреќа | [ˈvrɛca] | ‚Sagg‘ | ||
Norwegisch | nördlichi un zentrali Dialäkt[9] | fett | [fɛcː] | ‚fett‘ | |
Okzitanisch | Limousinisch | tireta | [ciˈʀetɒ] | ‚Schùblad‘ | |
Auvergnatisch | tirador | [ciʀaˈdu] | ‚Schùblad‘ | ||
Plautdietsch | Kjoakj | [coac] | ‚Chilch‘ | ||
Rumänisch[10] | chin | [cin] | ‚Folter‘ | Allophon vo /k/ vor /i/ ùn /e/. | |
Slowakisch | deväť | [ˈɟɛvæc] | ‚nüün‘ | ||
Tschechisch | čeština | [ˈtʃɛʃ.cɪ.na] | ‚Tschechisch‘ | ||
Türkisch | köyün | [cʰœˈjyn] | ‚Dorf‘ (gen.) | ||
Ungarisch[11] | tyúk | [cuːk] | ‚Henne‘ | ||
Vietnamesisch[12] | chị | [ci˧ˀ˨ʔ] | ‚ältri Schwöschter‘ | mangmool lycht affrikatisierts [tɕ]. | |
„Western Desert Language“ | kutju | [kucu] | ‚eis‘ |
Fuessnote
ändere- Ricarda Liver: Rätoromanisch – Eine Einführung in das Bündnerromanische. Gunter Narr, Tübingen 1999, ISBN 3-8233-4973-2 (online).
- ↑ Liver (1999). pp. 53-54
- ↑ Liver (1999). pp. 56-57
- ↑ Liver (1999). pp. 59-60
- ↑ Liver (1999). pp. 63-64
- ↑ Newmark, Leonard; Hubbard, Philip; Prifti, Peter R. (1982), Standard Albanian: A Reference Grammar for Students, Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1129-6
- ↑ Connell, Bruce; Ahoua, Firmin; Gibbon, Dafydd (2002), "Ega", Journal of the International Phonetic Association 32 (1): 99–104
- ↑ Recasens (2013:11–13)
- ↑ Recasens, Daniel; Espinosa, Aina (2005), "Articulatory, positional and coarticulatory characteristics for clear /l/ and dark /l/: evidence from two Catalan dialects", Journal of the International Phonetic Association 35 (1): 1–25
- ↑ Skjekkeland, Martin (1997), Dei norske dialektane: Tradisjonelle særdrag i jamføring med skriftmåla, Høyskoleforlaget (Norwegian Academic Press). pp.105-107
- ↑ DEX Online: Archivierte Kopie (Memento vom 14. April 2020 im Internet Archive)
- ↑ # Ladefoged, Peter (2005), Vowels and Consonants (Second ed.), Blackwell. pp.164
- ↑ Thompson (1959:458–461)
Konsonante | Lueg au: IPA, Vokale | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt. |