Stimmlose bilabiale Plosiv

Stimmlose bilabiale Plosiv
IPA-Nummere	101
IPA-Zeiche	p
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA	p
Kirshenbaum	p
Hörbiispiil?/i

De stimmlosi bilabiali Plosiv isch e Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. Er chùnt in de meischte Sprooche vo dr Wält vor; zue de Ussnaame ghört zum Byspil s Kanien'keha. Im Arabische git es au kei /p/, defür aber en /b/. S Zeiche im IPA defür isch [p].

In de alemannische Dialäkt chùnt de Luut als Lenis, Fortis ùn behuucht vor. De Lenis-Luut wird allerdings meischt als Stimmhafter bilabialer Plosiv bhandlet ùn transkribiert.

Artikulation

• Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert ùn deno wird d Lùft ùff eimool dur s Muul abgloo.
• De Artikulationsort isch bilabial; er wird mit de Ùnter- ùn Oberlippe zämme artikuliert.
• D Phonation isch stimmlos; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Baseldytsch	Lenis	Bòscht	[b̥ɔʃt]	‚Poscht‘
	Fortis	Woope	[ˈʋoːpə]	‚Wappe‘
	behuucht	phassyyv	[ˈpʰasiːf]	‚passiv‘
Hotzewälderisch	Lenis	Baaderli	[ˈb̥ɑːd̥ərli]	‚Gänseblüemli‘
	Fortis	Plättli	[ˈplætli]	‚Fliese‘
	behuucht	phrèssiere	[pʰrɛsiə̯rə]	‚pressiere‘
Jùutütsch	Lenis	Buu	[b̥uː]	‚Bau‘
	Fortis	pofle	[ˈpɔv̥lə]	‚e groobi Arbet mache‘
	behuucht	?	?
Markgräflerisch	Lenis	bees	[b̥eːz̥]	‚böös‘
	Fortis	Rosbole	[ˈrosˌpolə]	‚Rossbolle‘	Allophon vo /b̥/ in Konsonantehuufe.
	behuucht	Phägli	[ˈpʰæg̊li]	‚Päckli‘	chùnt nùmme in Främdwörter vor.
Oberelsässisch	Lenis	Bàch	[b̥ɑɣ̊]	‚Bach‘
	Fortis	spìela	[ˈʃpɪːlɐ]	‚spiile‘	Allophon vo /b̥/ in Konsonantehuufe.
	behuucht	?	?
Oberschwäbisch	Lenis	dr Baum	[d̥əʁ̞ ˈb̥aʊ̯m]	‚dr Baum‘
	Fortis	dr Speck	[d̥əʁ̞ ˈʃpɛg̊]	‚dr Späck‘	Allophon vo /b̥/ in Konsonantehuufe.
	behuucht	s Päckla	[ˈspʰɛg̊lɐ]	‚s Päckli‘	chùnt nùmme in Främdwörter vor.
Solothurnisch	Lenis	Schnabu	[ˈʒ̊nɑb̥ʊ]	‚Schnabel‘
	Fortis	Späck	ʃpækx͡]	‚Späck‘
	behuucht	?	?
Züritüütsch	Lenis	hube	[ˈhuːb̥ə]	‚Hube‘
	Fortis	Hupe	[ˈhuːpə]	‚Hupe‘
	behuucht	s Phäckli	[s ˈpʰæqχ͡lɪ]	‚s Phäggli‘
Dütsch		packen	[ˈpʰakən]	‚pagge‘	isch in de meischte Positione behuucht
Rätoromanisch	Surselvisch	pischada	[piˈʒadɐ]	‚Anke‘
	Putèr	painch	[pantɕ]	‚Anke‘
	Vallader	paur	[paʊ̯r]	‚Buur‘
Frankoprovenzalisch	Greyerzerisch	le pu	[ləˈpy]	‚de Gùller‘
	Walliser Patois (Nendaz)	chopé	[ʃoˈpe]	‚Metzg‘
Adygeisch		паӏо	[paːʔʷa]	‚Huet‘
Armenisch	Oschtarmenisch	պապիկ	[pɑpik]	‚Groossvater‘	es wird zwüsche behuuchte ùn nit-behuuchte Forme ùnterschide
Bengalisch		পাল	[pal]	‚Seegel‘	es wird zwüsche behuuchte ùn nit-behuuchte Forme ùnterschide
Chinesisch	Kantonesisch	爆/pao	[pɑʊ˩]	‚explodiere‘	es wird zwüsche behuuchte ùn nit-behuuchte Forme ùnterschide
	Mandarin	爆炸/bàozhà	[pɑʊ˥˩ tʂa˥˩]	'explodiere'	es wird zwüsche behuuchte ùn nit-behuuchte Forme ùnterschide
Tschechisch		pes	[pɛs]	‚Hùnd‘
Niiderländisch		plicht	[plɪxt]	‚Pflicht‘
Änglisch		push	[pʰʊʃ]	‚drùgge‘	isch in de meischte Positione behuucht
Französisch		pomme	[pɔm]	‚Öpfel‘
Neugriechisch		πόδι	[ˈpo̞ði]	‚Bai‘
Hindi		पल	[pəl]	‚Augebligg‘	es wird zwüsche behuuchte ùn nit-behuuchte Forme ùnterschide
Ungarisch		papír	[ˈpɒpiːr]	‚Papier‘
Italienisch		papà	[paˈpa]	‚Vatter‘
Japanisch		Katakana:スト/ posuto	[posɯto]	‚Briefchaschte‘
Koreanisch		풀/pul	[pʰul]	‚Graas‘
Lakota		púza	[ˈpʊza]	‚droche‘
Malaiisch		panas	[panas]	‚heiss‘
Maltesisch		aptit	[apˈtit]	‚Appetit‘
Paschtunisch		پانير	[pɑˈnir]	‚Chääs‘
Pirahã		pibaóí	[ˈpìbàóí̯]	‚Otter‘
Polnisch		pas	[pas]	‚Gürtel‘
Portugiesisch		pai	[paɪ̯]	‚Vatter‘
Rumänisch		pas	[pas]	‚Schritt‘
Russisch		плод	[plot]	‚Frùcht‘	chùnt phonemisch au palatisiert vor.
Slowakisch		pes	[pɛs]	‚Hùnd‘
Spanisch		peso	[ˈpe̞so̞]	‚Gwicht‘
Schwedisch		apa	[ˈɑːpʰa]	‚Affe‘
Tsesisch		пу	[pʰu]	‚Syte‘	chùnt phonemisch au als Ejektiv vor.
Türkisch		kap	[kʰäp]	‚Haafe‘

Fuessnote

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx qχ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.